|
Simptomi multiple skleroze su prouzrokovani ožiljcima na centralnom nervnom sistemu. Rani simptomi su obično blagi, zbog kojih oboljela osoba najčešće i ne traži medicinsku pomoć, a sami simptomi dođu i prođu. Tek nakon drugog ili nekog od nerednih napada ljekar od oboljelog saznaje da je pacijent i ranije imao tipične početne simptome multiple skleroze.
Najčešći simptomi kod pacijenata sa MS-om su: oštećenje vida, slabost mišića u udovima i problemi sa kordinacijom i ravnotežom u toku bolesti. Mnogi bolesnici imaju simptome kao što su neosjetljivost, svrab kože, trnci... Javljaju se i kognitivni simptomi: depresija, bezvoljnost, slaba koncentracija, umor, gubitak želje za životom, poremećej spavanja i apetita, nagla promjena raspoloženja... Takođe vrlo česti simptomi bolesti su bol i umor.
|
Prikaz kliničkih znakova i simptomi koji se javljaju u multiploj sklerozi
|
|
-
|
Poremećaji vida
|
|
Optički neuritis
|
Zamagljen vid • Bol u oku • Gubitak vida za boje • Slepilo
|
|
Diplopija
|
Dvostruko (udvojeno) viđenje
|
|
Nistagmus
|
Nevoljni trzaji, poigravanje, odnosno treperenje očnih jabućica u određenim pravcima. ...
|
|
Internuklearna oftalmoplegija
|
Nekoordinisani (nevoljni) pokreti očnih jabučica • Skretanje pokreta očnih jabučica u pojedinim pravcima • Zbog čega nastaje dvostruko viđenje i nistagmus
|
|
-
|
Motorni poremećaji
|
|
Pareza
|
Mišićna slabost • Monopareza (slabost jednog od udova) • Parapareza (slabost nogu) • Hemipareza (slabost jedne od strana tela) • Tetrapareza (slabost sva četiri uda)
|
|
Plegija
|
Potpuni gubitak mišićne snage – oduzetost
|
|
Spastičnost
|
Ukočenost • Bol • Ograničenost pokreta u zahvaćenoj ruci ili nozi zbog ukočenosti
|
|
Dizartrija
|
Nerazgovetan govor, zbog organskih poremećaja u stvaranju glasova
|
|
Mišićni spazam
|
Nevoljna, bolna grčenja mišića
|
|
-
|
Senzorni poremećaji
|
|
Parestezije
|
Trnci • Mravinjanje
|
|
Lhermittov znak
|
Osećaj prolaska „struje“ niz karlicu pri savijanju glave
|
|
Neuralgija, neuropatski bol
|
Bol u obliku probadanja ili pečenja bez nekog drugog poznatog uzroka • Neuralgija trigeminusa – kratkotrajni probadajući bol u području lica
|
|
Anestezija
|
Gubitak osećaja – pojavljuje se ređe
|
|
-
|
Poremećaji koordinacije pokreta i ravnoteže
|
|
Ataksija
|
Nemogućnost održavanja ravnoteže • „Rušenje“ i zanošenje pri hodu
|
|
Intencioni tremor
|
Pojava drhtanja ruku pri izvođenju pokreta - drhtanje je najjače kad je cilj na dohvatu ruku.
|
|
Dismetrija
|
Poremećaj koordinacije udova - nemogućnost kontrole tačnosti pokreta tela, pri čemu dolazi do promašivanja cilja pokreta
|
|
Vrtoglavica
|
Osećaj rotacije u prostoru, praćen mučninom, ponekad i povraćanjem
|
|
-
|
Poremećaj mokrenja, defekacije i seksualnih funkcija
|
|
Urgentna inkontinencija
|
Jak i neodložan nagon za mokrenjem ili defekacijom - nemogućnost voljnog zadržavanja mokraće ili stolice.
|
|
Retencija mokrenja
|
Nemogućnost spontanog i potpunog pražnjenja mokraćne bešike
|
|
Zatvor (opstipacija)
|
Neredovna stolica • Nadutost trbuha
|
|
Inkontinencija alvi
|
Jak i neodložan nagon za defekacijom - nemogućnost voljnog zadržavanja stolice
|
|
Impotencija
|
Oštećenje seksualnih funkcija • Nemogućnost ejakulacije • Frigidnost
|
|
-
|
Kognitivni poremećaji
|
|
Depresija
|
Bezvoljnost • Gubitak želje za životom • Poremećaji spavanja i apetita • Pojačano zamaranje • Slaba koncentracija
|
|
Promene raspoloženja
|
-
|
|
Euforija
|
Neobjašnjivo i neočekivano dobro raspoloženje koje prati percepcija, ekstremne sreće, ekscesivnog optimizma i povećana motorna aktivnost
|
|
-
|
Ostali poremećaji
|
|
Umor
Bol
|
Bol i umor su vrlo česti i rani simptomi bolesti
|
|
Uthoffov znak
|
Pogoršanje vida kod bolesnika sa optičkim neuritisom nakon izlaganja povišenoj temperaturi (u sauni, toploj vodi, itd)
|
Iako veoma rijetko, pored već navedenih simptoma, javljaju se i simptomi:
| - |
Poremećaj govora – skandirani govor (isprekidan, eksplozivan način govora karakterističan za MS) i dizartrija (nemogućnost dobre artikulacije govora). U njihovom liječenju bitno je što prije potražiti pomoć logopeda, a obavezno ako smetnje govora traju više od dva mjeseca.
|
| - |
Poremećaj gutanja – javlja se zbog oslabljenog refleksa gutanja. Bolesnik osjeća otežano prolaženje hrane kroz jednjak što se može manifestovati zagrcavanjem, kašljanjem, gušenjem ili pljuvanjem. U takvim slučajevima bolesnik treba da se hrani u sjedećem položaju, manjim zalogajima, a hrana mora biti kašasta.
|
| - |
Dekubitusi – se javljaju kao posledica fizičke neaktivnosti. Najčešće se javljaju na petama, kukovima, leđima ali i bilo kojem drugom dijelu tijela koje ima stalan kontakt sa kolicima ili krevetom. Dekubitusi obično počinje neprimjetno, bez bolova sa crvenilom ili mjehurom na površini. Ako se оne не liječe mogu se brzo povećati i napraviti velika oštećenja kože i okolnog tkiva koja se mogu protezati i do kostiju. Da bi se spriječila pojava dekubitusa treba unositi dovoljno vitamina u organizam, kao i koristiti specijalne krevete, jastuke i madrace. Osobi, kod koje postoji povećan rizik od nastanka dekubitusa, potrebno je mijenjati položaj u kojem se nalazi svakih dva sata.
|
| - |
Otečenost nogu – je česta kod osoba sa smanjenom fizičkom aktivnošću, a nastaje zbog slabije cirkulacije limfe. Obično je izražena ljeti, a liječenje se sastoji u podizanju nogu na uzvišenije mjesto.
|
| - |
Osjećaj hladnih nogu – simptom je bezopasan, a smatra se da nastaje zbog nedovoljnog dotoka nervnih impulsa u područja koja kontrolišu osjetljivost krvnih sudova na temperaturu.
|
-
|
Prekomjerna tjelesna težina – takođe je posledica smanjene fizičke aktivnosti. Potrebno je, u saradnji sa doktorom, napraviti plan ishrane.
|
|
